Jild 2 № 1 (2024): Iqtisodiy taraqqiyot va tahlil

Jild 2 № 1 (2024): Iqtisodiy taraqqiyot va tahlil
Nashr qilingan: 31-01-2024

To'liq son

Maqolalar

MAMLAKATIMIZ IQTISODIYOTIDA RAQOBATNI RIVOJLANTIRISH VA MONOPOLIYALARNI TARTIBGA SOLISHNING NAZARIY ASOSLARI
Jasur Akbarov

Ushbu maqolada, monopoliyaning kelib chiqishi, unga berilgan turli ta’riflar, monopoliyalarni tartibga solish va unda davlatning rolini oshirish, monopoliyaga qarshi boshqaruvning mazmun-mohiyati, nazariy asoslari, zarurati hamda mamlakatimizda raqobat muhitini rivojlantirishning ahamiyati haqida so‘z yuritilgan.

12-17 84 112
HUDUD MOLIYAVIY SALOHIYATINI BOSHQARISHNING O‘ZIGA XOS JIHATLARI
G‘olibjon Akramov

О‘zbekistonda iqtisodiyot tarkibini diversifikatsiya qilish va uning raqobatbardoshligini oshirish, iqtisodiyotning barcha tarmoqlariga bozor mexanizmlarini izchillik bilan joriy etish, kambag‘allikni qisqartirish va aholi farovonligini oshirish,raqamli iqtisodiyotni jadal rivojlantirish, davlat kompaniyalarini transformatsiya qilish, davlatning iqtisodiyotdagi ishtirokini kamaytirish orqali barqaror iqtisodiy о‘sishni ta’minlash hozirgi kunda amalga oshirilayotgan iqtisodiy islohotlarning ustuvor yо‘nalishlarini tashkil etadi. Mazkur iqtisodiy islohotlar doirasida hududlarning moliyaviy salohiyatini oshirish, yalpi hududiy mahsulot hamini oshirish kabi masalalar muhim о‘rin tutadi. Shundan kelib chiqqan holda mazkur maqolada hududlarning moliyaviy salohiyatini oshirishning nazariy jihatlari tahlil qilingan.

18-26 99 85
RIVOJLANGAN BOZOR IQTISODIYOTI MAMLAKATLARIDAGI OLIY TA’LIM UNIVERSITETLARI PROFESSOR-O‘QITUVCHILARINI RAG‘BATLANTIRISH VA USHLAB TURISH TAJRIBASI
Asal Dadaxonova

Bu maqola oliy ta'lim sohasidagi o'qituvchilar motivatsiyasini xalqaro tajribadan olingan ilmiy va amaliy asoslar boyicha tahlil qiladi. Motivatsiya, shaxsiy va jamiyatchilik sohalarida muhim rolini o'ynagan, hamkorlik maqsadlari uchun kuchli ishqibozlikni ta’minlash maqsadida o’qituvchilarning xalqaro tajribasiga asoslanadi. Xodimning motivatsiyasi va ish berishni kuchaytirish uchun ishlab chiqilgan vositalarning mos kelishi, shaxsiy faoliyatni samarali qiladi. O'qituvchilar motivatsiyasining talaba muvaffaqiyatiga ko'rsatishi bilan bog'liq ahamiyati ko'rsatkichlarni aniqlash va baholash keng tahlil qilinadi. AQSh, Birlashgan Qirollik, G‘arbiy Yevropa va Skandinaviya davlatlaridagi o'rtacha pod'rabotoklar uning unikal metodologiyasi, baholash kriteriyalari va boshqalar o'rtasida farqlikni ko'rsatadi. Maqola ta'limning kelajagini shakllantirishda o'qituvchilar motivatsiyasi va talaba muvaffaqiyati o'rtasidagi bog'liqlikni ajratib olishda e'tibor beradi.

27-33 80 98
ISLOM IQTISODIYOTIDA INVESTITSIYALAR: ULARNING TASHKILIY VA BOSHQARUV TIZIMI HAMDA AMALDA QO’LLASH TAMOYILLARI
Gulbahor Irgasheva

Ushbu maqolada islom moliyasida investitsiyaviy instrumentlar mushoraka va mudorabaning nazariy asoslari, tashkiliy va boshqaruv tizimi hamda amalda qo’llash tamoyillari haqida ma’lumotlar berilib, shuningdek ularning bir biridan farqli jihatlari yoritib berilgan. Bundan tashqari, mazkur shartnomalarni amaliyotga joriy qilish O’zbekistonda ichki va tashqi investitsiyalarni jalb qilish imkoniyatlariga doir masalalar keltirilgan.

34-43 58 57
RAQAMLI TRANSFORMATSIYA KONSEPSIYALARI VA ULARNING AHAMIYATI
Abrorjon Kucharov, Azizjon Bobojonov, Abdumalik Abdurakhmonov

Ushbu maqolada raqamlashtirishning o‘ziga xos xususiyatlari, raqamlashtirish va raqamli transformatsiya atamalarining tushunchasi, turlari va farqlari, raqamli texnologiyalar orqali chet mamlakatlardagi oxirgi yillardagi ulushi, raqamli texnologiyalarning biznesdagi afzalliklari va kamchiliklari va ulardagi hodimlarning o’rni, raqamli iqtisodiyotning mezonlari va yirik online biznes modellari o‘rganilib, tahlil qilingan hamda kerakli xulosa va takliflar berib o‘tilgan.

44-56 260 120
HUDUDLAR IQTISODIYOTI VA JAMIYATNING RAQAMLI RIVOJLANISHINI INTEGRAL BAHOLASH USLUBIYATI
Baxtiyor Ma’murov

Iqtisodiyot va jamiyatning raqamli transformatsiyasi dinamikasi, raqamli rivojlanishning ko‘p qirraliligi va ko‘rsatkichlarining ko‘pligi, ularning iqtisodiyot tarmoqlari va mamlakat hududlari bo‘yicha sezilarli darajada farqlanishi raqamli rivojlanishni integral baholash usullarini ishlab chiqish zarurligini taqozo etmoqda. Maqolada raqamli iqtisodiyotni shakllantirish qonuniyatlarini o‘rganish asosida raqamli rivojlanish bosqichlari, maqsadli mezonlar hamda iqtisodiyot va jamiyatni raqamlashtirish bosqichlari uchun integral, umumlashtiruvchi va qisman ko‘rsatkichlar tizimi belgilab berildi. Raqamli rivojlanish holatining integral koeffitsienti haqiqiy ko‘rsatkichlarning normallashtirilgan qiymatlari asosida qo‘shimcha model yordamida hisoblanadi. Raqamli rivojlanish potentsialini baholash uchun xususiy ko‘rsatkichlarning potensial qiymatlaridan foydalaniladi.

57-66 52 44
INNOVАTSION BАNK XIZMАTLАRINING RIVOJLАNISHIDA GENDER TENGLIGINING O‘RNI
Muxlisa Maxmudova

Ushbu ilmiy maqolada rivojlanayotgan davlatlarda ayollarning innovatsion bank xizmatlarining ommalashishidagi o‘rni tahlil qilingan. Tahlilda rivojlanayotgan davlatlar sifatida O‘zbekistan, Turkiya, Malaysia, Saudiya Arabistoni davlatlari olingan. Tahlil 2014-2021 yillardagi statistik maʼlumotlar asosida olib borilgan. Tahlil natijalariga ko‘ra, mamlakatimizda ayollar o‘rtasida innovatsion bank xizmatlarining yetarli darajada rivojlanmaganligi hamda qolgan davlatlardan farqli ravishda raqamli bank xizmatlaridan ayollarimiz keng foydalanmayapti.

67-74 44 49
TIJORAT BANKLARIDA ICHKI AUDIT TEKSHIRUVLARINI TASHKIL ETISH TARTIBI VA O’ZIGA XOS XUSUSIYATLARI
Zuhra Murtazayeva, Salim Togayev

Tijorat banklarining milliy iqtisodiyotdagi raqobatbardoshligini oshirish, xalqaro integratsiya va iqtisodiy jarayonlardagi o’rnini yanada mustahkamlash, shuningdek, banklar faoliyatining jahon talablari va standartlariga muvofiqligini tekshirish va baxolashda ichki nazorat, ya’ni audit xizmatining alohida o’rni va ahamiyati bor. Maqolada yuqoridagi masalalar ko’rib chiqilgan, ichki audit xizmatini takomillashtirishga doir taklif va tavsiyalar berilgan.

75-82 136 121
RAQAMLI IQTISODIYOT SHAROITIDA TELEKOMMUNIKATSIYA XIZMATLARINI RIVOJLANTIRISHNING RAQAMLI PLATFORMASI
Laziz Ochilov

Telekommunikatsiya xizmatlari bozorida raqobatda kutilmagan tadbirni amalga oshirish natijasida biznes sohasida yangi rivojlantirish yo‘llari ko‘rsatib berilgan. Iste’molchilar va telekommunikatsion xizmat ko‘rsatuvchilar orasidagi munosabatlarni bozor tamoyillari asosida raqamlashtirishning bugungi bosqichida xizmat ko‘rsatuvchilarning xizmat ko‘rsatish strategiyasini takomillashtirish va shuningdek marketing strategiyasini ishlab chiqishda asosan hozirgi kunda raqamli platformalardan keng foydalanilmoqda.

89-96 68 44
O‘ZBEKISTONDA RAQAMLI INFRATUZILMANI RIVOJLANTIRISH SHAROITIDA SOLIQ QARZDORLIGINI UNDIRISH MEXANIZMI
Anvar O'taganov

O‘zbekistonda raqamli infratuzilmaning jadal rivojlanishi tufayli soliq qarzini undirish manzarasi o‘zgarib bormoqda. Soliq qarzlarini undirish uchun soliq organlari tomonidan qo'llaniladigan rivojlanayotgan mexanizmni o'rganadi va raqamlashtirishning samaradorlik, shaffoflik va qonunlarga rioya qilishga ta'sirini ta'kidlaydi. Raqamli infratuzilmaning hozirgi holati va uning soliq undirish jarayonlariga integratsiyalashuvini tahlil qilish orqali dinamik muhitda yuzaga keladigan imkoniyatlar va muammolarni yoritib beradi.

97-105 58 49
O‘ZBEKISTONDA BUXGALTERIYA HISOBINING XALQARO MOLIYAVIY HISOBOT STANDARTLARI (nomoddiy aktivlar misolida)
Nurbek Rizaev

Maqola globallashuv jarayonida yuzaga keladigan muammolarni ko'rib chiqishga bag'ishlangan va O'zbekistonda Milliy Buxgalteriya Hisobi Standartlarini (MBS), shu jumladan nomoddiy aktivlar bilan bog'liq standartni Xalqaro Moliyaviy Hisobot Standartlariga (IFRS) muvofiq ravishda tuzatish tajribasiga bag'ishlangan, shuningdek, yechimlar taklif qilingan. Bu bilan muallif xalqaro standartlarga muvofiq nomoddiy aktivlarni tan olish, balans qiymatini baholash, amortizatsiyani hisoblash usuli, qayta baholash modeli, moliyaviy hisobotda nomoddiy aktivlar to‘g‘risidagi ma’lumotlarni oshkor qilish tartibi bo‘yicha ishlab chiqilgan tavsiyalarni taklif etadi (38-IFRS). Bundan tashqari, nomoddiy aktivlarning boshlang'ich qiymati, amortizatsiyasi, uzoq muddatli va ja’mi aktivlarga ta'sirini baholash uchun ularni qayta baholash modeli bo'yicha ba'zi fikrlar mavjud.

106-125 176 95
MAMLAKAT IQTISODIYOTIDA ISHLAB CHIQARISHGA INVESTITSIYALARNI JALB QILISHNING O'ZIGA XOS XUSUSIYATLARI
Dilobar Ruziyeva, Asal Nazarova

Ushbu maqolada xorijiy investitsiyalarning sanoat ishlab chiqarishdagi o’rnining dolzarbligi, investitsiyalarning iqtisodiyotga ijobiy ta’siri, iqtisodiyot tarmoqlarida investitsiyalardan samarali foydalanishni tashkil etish chora-tadbirlari va investitsiyalarni jalb qilish istiqbollari, investitsiya bilan birga turli soha va tarmoqlarga, hududlarga yangi texnologiyalar, ilg‘or tajribalar, yuksak malakali mutaxassislar kirib kelishi yo‘nalishlari, O‘zbekiston iqtisodiyotini rivojlantirishda investitsiyalar samaradorligi tahlili keltirilgan.

126-134 75 60
ISLOM MOLIYASI ORQALI LOYIHALARNI MOLIYALASHTIRISHGA OID ILMIY ADABIYOTLAR TAHLILI
Zilola Shamansurova, Nafisa Muxtorova

Ushbu maqolada islomiy moliyasi insturmentlari va loyihalarni islom moliyasi orqali moliyalashtirish hamda uning an’anaviy moliyalashtirish tizimidan farqlari va afzalliklari bayon qilingan hamda turli ilmiy ishlar o’rganib chiqilgan va tahlil qilingan. Ilmiy ishlarni o’rganish va tahlil qilish jarayonida xalqaro tajribalar o‘rganilib, loyihalarni islom insturmentlari orqali moliyalashtirishni yanada takomillashtirish yo’llari keltirib o’tilgan. Bunda ScienceDirect, Google Scholar va Researchgate doirasida amalga oshirilgan ilmiy ishlarndan mavzuga doir 54 ta maqola o’rganib qiligan hamda ulardan 24 tasi ushbu maqolada o’z aksini topgan.

135-142 89 61
DAVLAT SEKTORIDA MOLIYAVIY NAZORAT: MUAMMOLAR VA RIVOJLANISH ISTIQBOLLARI
Muxammadali Temirov

Zamonaviy moliyaviy boshqaruv va nazorat kontekstida davlat sektori ko‘proq e’tibor qaratiladigan obyektga aylanib bormoqda. Ushbu maqolada davlat va jamoat tashkilotlarida moliyaviy nazorat tizimini rivojlantirishning bugungi holati va istiqboldagi yo‘nalishlari har tomonlama tahlil qilingan bo‘lib, davlat resurslaridan samarali foydalanish va strategik maqsadlarga erishish uchun nazorat jarayonlarini optimallashtirishga alohida e’tibor qaratilgan. Qolaversa, maqolada davlat sektorida moliyaviy nazorat oldida turgan muammolar ko‘rib chiqilgan.

143-153 71 66
RAQAMLI IQTISODIYOTDA KIBERXAVFSIZLIKNING AHAMIYATI
Ortiq Uzaqov

Raqamli iqtisodiyot insonlarning turmush darajasini sezilarli darajada oshiradi, bu uning asosiy foydasidir. Raqamli iqtisodiyot korrupsiya va qora iqtisodiyotning asosiy kushandasidir. Chunki, raqamlar hamma narsani muhrlaydi, xotirada saqlaydi, kerak paytda maʼlumotlarni tez taqdim etadi. Bunday sharoitda biron maʼlumotni yashirish, yashirin bitimlar tuzish, u yoki bu faoliyat haqida to‘liq axborot bermaslikning iloji yo‘q, kompyuter hammasini namoyon qilib qo‘yadi. Maʼlumotlar ko‘pligi va tizimliligi yolg‘on va qing‘ir ishlarga yo‘l bermaydi.

154-157 196 107
MOLIYA BOZORI VOSITALARI ORQALI INVESTITSIYALARNI JALB QILISH BO‘YICHA TAKLIF ETILAYOTGAN STRATEGIYA VA MEXANIZMLARNING MIQDORIY VA SIFAT XUSUSIYATLARINI BAHOLASH
Nodirbek Xusanov

Maqolada jahon andozalariga moslashtirilgan moliyaviy bozor vositalariga kirib borish va globallashuv sharoitida investorlarga qulay iqtisodiy zona yaratish masalalari yoritilgan. Shuningdek, investitsiyalarni jalb qilish uchun moliyaviy bozor vositalaridan foydalanish tahlil qilingan.

158-165 82 56
MAMLAKATDA NODAVLAT VA NOTIJORAT TASHKILOTLARNI MOLIYALASHTIRISH MASALALARI
Otabek Xusanov

Ushbu maqolada nodavlat notijorat tashkilotlarini davlat granti shaklida moliyaviy qoʻllab-quvvatlash masalalari tahlil qilingan va tizimni takomillashtirish boʻyicha takliflar berilgan.

166-171 53 41
TELEKOMMUNIKATSIYA KORXONALARI FAOLIYATIDA RAQAMLI TEXNOLOGIYALARDAN FOYDALANISH YO‘LLARI
Ulugbek Xusanov

Ushbu maqolada mamlakatimiz iqtisodiyotida telekommunikatsiya korxonalari faoliyatida raqamli texnologiyalardan foydalanish va uning samaradorligini oshirish tahlili hamda rivojlantirish istiqbollarini takomillashtirish haqida soʼz boradi. Shuningdek, O’zbekiston Respublikasi telekommunikatsiya korxonalari faoliyatida raqamli texnologiyalardan foydalanishi rivojlantirish istiqbollaridagi mavjud muammolar hamda ularni bartaraf etish bo‘yicha muallif yondashuvlari va takliflari keltirilgan.

172-178 45 71
ISLOMIY QIMMATLI QOGʻOZLARGA OID ILMIY ADABIYOTLAR SHARHI
Abdulaziz Yaqubjonov

Ushbu maqolada islomiy qimmatli qogʻoz hisoblangan sukuk haqida maʼlumot berilgan boʻlib uni qay tartibda kimlar emissiya qilishi, moliya bozorlariga chiqarilishi va uning mamlakat iqtisodiyotida tutgan ahamiyati bayon qilingan turli xil ilmiy ishlar oʻrganib chiqilgan hamda tahlil qilingan. Ilmiy ishlarni oʻrganish va tahlil qilish jarayonida xalqaro tajribalar oʻrganilib, sukuklarni moliya bozoriga joriy qilishning xalqaro tajribalari keltirib oʻtilgan. Bunda ScienceDirect, Google Scholar va boshqa ilmiy bazalardan mavzuga doir xorij va yurtimiz olimlari tomonidan yozilgan 50 ta maqola ajratib olingan va oʻrganilgan hamda ulardan 20 tasi mazkur ilmiy ishimizda oʻz aksini topgan.

179-185 71 54
TIJORAT BANKLARINING FAOLIYATINI ULARNING RAQOBATBARDOSHLIGINI OSHIRISH MAQSADIDA RIVOJLANTIRISHNING DOLZARB MASALALARI
Sevara Yuldasheva

Maqolada raqobatbardosh bank muhitida yuzaga keladigan iqtisodiy hodisa sifatida raqobat faoliyatining nazariy asoslari ko'rib chiqiladi, shuningdek, bank raqobatining xususiyatlari aniqlanadi. Uning tuzilmasi tavsiflangan, O‘zbekistonda moliya bozorida raqobat rivojlanishining ko‘rinishlari qayd etilgan, bank tizimining raqobatbardoshlik ko‘rsatkichlari baholangan.

ICHKI MO'G'ULISTONNING MINTAQAVIY IQTISODIYOTIDA TRANSCHEGARAVIY ELEKTRON TIJORAT RIVOJLANISHINING AVTONOM MINTAQADAGI UNIVERSITETLARDA MUTAXASSISLIKLAR SHAKLLANISHIGA TA'SIRI
Rong Zhao

Ushbu tadqiqotning maqsadi - Ichki Mo'g'ulistonning mintaqaviy iqtisodiyotida transchegaraviy elektron tijorat rivojlanishining avtonom mintaqada oliy kasbiy ta'lim mutaxassisliklari qurilishiga ta'sirini o'rganish. Muallif transchegaraviy elektron tijorat oliy kasbiy ta'lim kasbini tadqiqot ob'ekti sifatida olib, transchegaraviy elektron tijorat bo'yicha professional o'quv dasturining hozirgi holatini va Ichki Mo'g'ulistondagi oliy kasbiy ta'limda o'qitish sifatini tahlil qiladi. Ichki Mo'g'ulistonda tegishli iste'dodlarga talab. mintaqadagi transchegaraviy elektron tijorat sanoati va shu asosda Ichki Mo'g'ulistondagi oliy kasbiy ta'limning transchegaraviy elektron tijorat kasbi uchun asosiy o'quv standartini ishlab chiqadi. Bundan tashqari, transchegaraviy elektron tijorat mutaxassislari uchun asosiy o'quv dasturini amalga oshirish loyihasi o'rganiladi va baholash usuli taklif etiladi. Ichki Mo'g'ulistonning mintaqaviy iqtisodiyotida transchegaraviy elektron tijoratni rivojlantirishda iste'dodlarni rivojlantirish uchun mos yozuvlar qiymatini ta'minlash.

195-202 72 55
ЎЗБЕКИСТОНДА СОЛИҚ СИЁСАТИ СТРАТЕГИЯСИ ВА УНИНГ ТАКТИК ЙЎНАЛИШЛАРИНИНГ САМАРАДОРЛИГИНИ БАҲОЛАШ
Жахонгир Абдиев

Ўзбекистонда амалга оширилаётган солиқ сиёсати стратегиясининг самарадорлигини баҳолаш, унинг тактик йўналишларини таҳлил қилишга алоҳида эътибор қаратилган. Тадқиқотда ҳар хил иқтисодий кўрсаткичлар, фискал маълумотлар ва ижтимоий-иқтисодий таъсирларни ҳисобга оладиган кенг қамровли ёндашув қўлланилди. Тадқиқотда солиқ сиёсатининг миллий иқтисодий мақсадларга мувофиқлиги, унинг бизнеснинг рақобатбардошлигига таъсири, иқтисодий ўсиш ва ривожланишни рағбатлантириш қобилияти баҳоланди. Бундан ташқари, тадқиқот солиқ сиёсатининг даромадлар тенгсизлигини камайтириш ва ижтимоий фаровонликни оширишга қанчалик ҳисса қўшишини ўрганилган. Ўзбекистонда солиқ сиёсатининг умумий самарадорлигини ошириш учун стратегия ва тактикада такомиллаштиришнинг потенциал йўналишларини таклиф этилган.

203-212 83 53
ЙИРИК СОЛИҚ ТЎЛОВЧИЛАРНИНГ СОЛИҚ САЛОҲИЯТИНИ САМАРАЛИ БОШҚАРИШ
Шухрат Абдуллаев

Мазкур мақолада нефть ва газ соҳасида фаолият юритувчи йирик солиқ тўловчиларнинг солиқ салоҳиятини оптималлаштиришга қаратилган стратегик ёндашувлар ва бошқарув амалиётлари ўрганилган. Ушбу секторнинг миллий иқтисодиётдаги муҳим ролини эътироф этган ҳолда, тадқиқот барқарорлик ва рақобатбардошликни таъминлашда солиқ тушумларини максимал даражада ошириш бўйича илғор тажрибаларни аниқлашга қаратилган. Йирик солиқ тўловчиларнинг солиқ маъмурчилигини янада такомиллаштириш бўйича таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқилиб, мамлакатимизда уни қўллаш бўйича илмий-амалий хулоса ва таклифлар шакллантирилган.

213-222 51 46
ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИДА МОЛИЯВИЙ ҲИСОБОТ ХАЛҚАРО СТАНДАРТЛАРИНИ ТАН ОЛИШ ВА ҚЎЛЛАШ
Хабибулло Абидов

Мақолада молиявий ҳисоботнинг халқаро стандартларига ўтиш, тан олиш ва қўллаш масалалари ёритилган. Амалиётда қўлланинаётган бухгалтерия ҳисобини молиявий ҳисоботнинг халқаро стандартлари асосида такомиллаштиришнинг йўналишлари кўрсатиб берилган.

223-226 48 56
СОЛИҚ МАЖБУРИЯТЛАРИНИНГ БУХГАЛТЕРИЯ ҲИСОБИ
Дилдора Азимова

Мақолада солиқ мажбуриятларининг вужудга келиши ва уларнинг бухгалтерия ҳисоби масалалари ёритилган. Солиқ мажбуриятлари бухгалтерия ҳисобини молиявий ҳисоботнинг халқаро стандартлари асосида такомиллаштиришнинг йўналишлари кўрсатиб берилган.

227-232 47 49
ЎЗБЕКИСТОН МИСОЛИДА НОРАСМИЙ ИҚТИСОДИЁТ ҲАЖМИ ВА ТАРКИБИНИ БАҲОЛАШ МАСАЛАЛАРИ
Ғайратжон Алимардонов

Мақола Ўзбекистонда норасмий иқтисодиёт ҳажми ва таркибини баҳолашган бўлиб, норасмий иқтисодиёт тушунчасини моҳияти ҳам ўрганилган. Шунингдек, Ўзбекистонда норасмий иқтисодий фаолиятнинг кенг тарқалишидаги сабаб ва омиллар таҳлил қилинган бўлиб, норасмий иқтисодий фаолиятни тўлиқ қамраб олишдаги чекловлар бўйича фикр-мулоҳазалар келтирилган. Ўзбекистонда норасмий иқтисодий фаолият юритган субъектларнинг 2021-2023 йиллардаги ҳолати таҳлил қилиниб, мақола якунида хулоса шакллантирилган.

233-243 42 44
АСОСИЙ ВОСИТАЛАР ҲИСОБИ: СОЛИҚ СОЛИШ ВА ҲИСОБ ЮРИТИШ МАҚСАДИДА
Жалолиддин Аминбоев

Ушбу мақолада асосий воситалар ҳисоби, жумладан, бухгалтерия ҳисоби ва солиқ мақсадларида асосий воситалар амортизацияси ҳисоби каби масалалар бўйича ўрганишлар келтирилган. Ўрганишлар асосий воситалар ҳисобини бухгалтерия ҳисоби ва солиқ солиш мақсадларида юритиш бўйича хулосалар шакллантирилган.

244-250 92 61
СОЛИҚ ХАРАЖАТЛАРИ БУХГАЛТЕРИЯ ҲИСОБИНИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШ
Комила Ахмадова

Мақолада солиқ харажатлари бухгалтерия ҳисобини такомиллаштириш масалалари ёритилган. Солиқ харажатларининг назарий масалалари ўрганилиб, уни такомиллаштириш бўйича таклифлар берилган.

251-255 61 49
ЎЗБЕКИСТОНДА СОЛИҚДАН ҚОЧИШ ВА УНИНГ ИҚТИСОДИЙ ОҚИБАТЛАРИ
Феруз Aхмедов

Мазкур мақолада тадбиркорлик субъектларига хизмат кўрсатишни янги босқичга чиқариш, аҳолининг солиқ маъмурчилиги бўйича саводхонлигини янада ошириш, тадбиркорликни қўллаб-қувватлаш, тенг рақобат шароитини яратиш ва истеъмолчиларнинг ҳуқуқларини кафолатлаш ҳамда яширин иқтисодиётни жиловлашда кенг жамоатчиликнинг фаол иштирокини рағбатлантиришга асосланган маъмурчиликни такомиллаштириш ёритилган. Бундан ташқари, республикамизда сўнгги йилларда мамлакатда солиқ ва молия соҳаларида тадбиркорлик фаолиятини юритиш учун қулай шарт-шароитлар яратиш, инвестиция муҳитини яхшилаш ҳамда бизнес доираларнинг ишончини янада мустаҳкамлашга қаратилган кенг кўламли ислоҳотлар таҳлил қилинган. Шу билан бирга, соҳалар ўрганилиб, хориж тажрибаси, мамлакатимизда уни қўллаш бўйича илмий-амалий хулоса ва таклифлар шакллантирилган.

256-264 48 47
O‘ZBEKISTONDA EKOLOGIK TURIZM SALOHIYATINI RIVOJLANTIRISH ISTIQBOLLARI
Ravshan Akhmedkhodjaev

Mazkur ilmiy maqolada O‘zbekistonda ekologik turizmning salohiyatini rivojlantirish istiqbollari, turizm industriyasining O‘zbekiston iqtisodiyotidagi ahamiyati yoritilgan bo‘lib, joriy tashabbuslar, hozirgi tendentsiyalar, iqtisodiy ko‘rsatkichlar umumlashtirilgan, shuningdek, ekoturizmni O‘zbekiston iqtisodiyotining yuqori daromadli tarmog‘iga aylantirish yo‘llari muhokama qilinadi.

МОЛИЯ МУАССАСАЛАРИДА МУРОБАҲА ШАРТНОМАСИНИ БУХГАЛТЕРИЯ ҲИСОБИДА АКС ЭТТИРИШНИНГ ЎЗИГА ХОС ХУСУСИЯТЛАРИ
Нилуфар Батирова

Ушбу мақола ислом молия институтларида бухгалтерия ҳисобини юритишнинг ўзига хос жиҳатлари ҳамда савдо шартномаларидан бири бўлган муробаҳа шартномаси ҳисобини юритиш тартибини ёритиб беради. Муробаҳани молиялаштириш бўйича асосий фикрлар берилади, хужжатларда у билан боғлиқ операцияларни баёнига алоҳида тўхталади. Жумладан, муробаҳани ёритишда молия муассасаси томонидан танлаб олинган усулнинг ўзига хос жиҳатлари, шунингдек, ислом молия институтларида бухгалтерия ҳисобини юритиш тартиби, анъанавий ва ислом банкларида бухгалтерия ҳисобини юритишдаги ўхшашлик ва фарқли жиҳатлари муҳокама қилинади. Хулосада муробаҳа савдо шартномасини амалга ошириш ҳисоби бўйича асосий фикрлар тақдим этилади.

279-287 76 35
КОРХОНАДА СТРАТЕГИК МОЛИЯВИЙ ҚАРОРЛАР ҚАБУЛ ҚИЛИШНИНГ ИЛМИЙ-АМАЛИЙ АСОСЛАРИ
Камолиддин Бахриддинов

Мазкур мақолада корхоналар молиявий барқарорлигини таъминлашда стратегик молиявий қарорларнинг самарали ижросини таъминлашнинг иқсодий мазмуни баён этилган. Мамлакатимизда фаолият юритаётган акциядорлик жамиятлари мисолида капиталдан фойдаланиш самарадорлигини оширишга қаратилган молиявий қарорлар қабул қилишнинг амалдаги ҳолати таҳлил қилинган. Молиявий қарорлар қабул қилиш механизмини такомиллаштиришга доир илмий таклиф ва амалий тавсиялар шакллантирилган.

288-297 93 51
ҚИЙМАТГА ЙЎНАЛТИРИЛГАН ИННОВАЦИОН БИЗНЕС МОДЕЛИНИ ЯРАТИШ: ТАМОЙИЛЛАР, МЕЗОНЛАР ВА ВОСИТАЛАР
Шахноза Бегматова

Ушбу мақола тадбиркорликда қиймат инновациясининг асосий муваффақият омилларига оид концептуал мунозараларга ҳисса қўшишга қаратилган ва бизнес контекстида қиймат инновацияларни амалга оширишга ёрдам берадиган инновацион амалиёт ва жараёнларни тақдим этади.

298-309 45 42
МАҲАЛЛА ҲУДУДИДА КАМБАҒАЛЛИКНИ БАРТАРАФ ЭТИШ ЙЎЛЛАРИ
Бозорбой Беркинов

Ўзбекистонда кейинги йилларда камбағалликни қисқартириш ва уни босқичма-босқич бартараф этишнинг илмий ҳамда амалий муаммоларини ўрганишга эътибор янада ортмоқда. Бундай ҳаракат мамлакатимиз бош таянч нуқтаси бўлган маҳалла ҳудудида ўта долзарб ва муҳим ижтимоий-иқтисодий аҳамиятга эга ҳисобланади. Шуларни ҳисобга олиб, мақолада хорижий давлатлар ҳамда мамлакатимизда тўпланган илмий-амалий натижалар таҳлили асосида маҳалла ҳудудида камбағалликни бартараф этишга қаратилган таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқилган.

310-317 47 57
ЎЗБЕКИСТОНДА ОЛИЙ ТАЪЛИМ МУАССАСАЛАРИНИ МОЛИЯЛАШТИРИШ АМАЛИЁТИНИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШ ЙЎЛЛАРИ
Шамсиддин Валиев

Ушбу тадқиқот ишида Ўзбекистонда олий таълим муассасаларини молиялаштириш амалиётида ҳисобга олиниши лозим бўлган омиллар илмий асосда таҳлил қилинган. Муайян таълим йўналишларини субсидиялашда тайёрланадиган мутахассисларнинг келажакда даромадлари ошиши, ушбу мутахассислар фаолиятидан жамиятда юзага келадиган билвосита ижобий таъсирлар ва мутахассисларни тайёрлашнинг иқтисодий сарфлари каби омиллар илмий асосда шарҳланган. Олинган илмий хулосалар асосида Ўзбекистонда олий таълим муассасаларини субсидиялашга тегишли субсидиялаш тартиблари (режимлари) таклиф этилган. Ишлаб чиқилган таклифларнинг давлат грантлари ажратиш амалиётида қўллаш истиқболлари асослаб берилган.

318-327 50 49
ОРАЛИҚ ТУГАТИШ БАЛАНСИНИ ТУЗИШНИНГ УСЛУБИЙ ЖИҲАТЛАРИНИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШ
Икрам Давлетов

Мақолада корхоналарни тугатиш жараёнида оралиқ тугатиш балансини тузишнинг услубий жиҳатларини такомиллаштириш масалалари ёритилган. Тугатилаётган корхонанинг оралиқ тугатиш балансини шакллантириш мақсадида мажбуриятларни аниқлаш босқичлари, ҳар бир босқичда амалга ошириладиган ишлар, кредиторлар талаблари реестри ва оралиқ тугатиш балансининг шакллари таклиф қилинган.

328-335 51 59
STRATEGIK BOSHQARUVNI RIVOJLANISH TARIXINI O‘RGANISH
Jamoliddin Jalolov

Ushbu maqola strategik menejment evolyutsiyasi konsepsiyaning kelib chiqishidan biznes va ilmiy faoliyatda tarqalishigacha bo‘lgan nazariya o‘rganilgan. Maqolada, shuningdek, strategik menejmentning o'nlab yillardagi evolyutsiyasi ko'rib chiqilib, uning texnologiya, barqarorlik va globallashuvdagi o'zgarishlarga moslashuvi qayd etilgan. U strategik menejmentning raqobatdosh ustunlikka erishish, ichki va tashqi o‘zgarishlarga moslashishdagi ahamiyatini ta’kidlab yakunlanadi.

МАЖБУРИЯТЛАРНИ ТАН ОЛИШНИНГ АЙРИМ ЖИҲАТЛАРИ
Чарос Жаббарова

Ушбу мақолада мажбуриятларни тан олиш ва баҳолаш масалалари, жумладан, баҳоланган мажбуриятларни тан олиш, баҳолаш ва бухгалтерия ҳисобида акс эттириш бўйича ўрганишлар келтирилган, ўрганиш натижаларига кўра хулосалар шакллантирилган.

345-351 50 42
РАҚАМЛИ МОЛИЯВИЙ АКТИВЛАРНИ СОЛИҚҚА ТОРТИШ МАСАЛАЛАРИ
Фахриддин Исаев

Ушбу мақола Ўзбекистон шароитида рақамли молиявий активларни солиққа тортиш билан боғлиқ муаммолар ва имкониятларни танқидий кўриб чиқади. Норматив-ҳуқуқий база доирасидаги мавжуд муаммоларга эътибор қаратган ҳолда, у активларнинг аниқ таснифи йўқлиги, криптовалюталар учун ноаниқ солиқ режими, дастлабки танга таклифлари (ICO) учун етарли қоидаларнинг йўқлиги, халқаро ҳамкорликнинг чекланганлиги ва ҳисобот бериш механизмларининг етарли эмаслиги каби масалаларни ўрганади. Мақолада ушбу муаммоларни бартараф этиш ва янада мослашувчан ва самарали солиққа тортиш тизимини яратишга қаратилган Ўзбекистон шароитига мослаштирилган илмий асосланган тавсиялар тўплами таклиф этилади. Мақола ушбу муаммоларни ҳал қилиш орқали солиқ органлари ва Ўзбекистонда ривожланаётган рақамли молиявий экотизимни бошқараётган манфаатдор томонлар учун қимматли тушунчаларни тақдим этишга қаратилган.

352-360 56 43
ТИЖОРАТ БАНКЛАРИ ФАОЛИЯТИНИ РЕЙТИНГ ТИЗИМИ АСОСИДА БАҲОЛАШНИНГ УСЛУБИЙ АСОСЛАРИ
Нодир Карабев

Ушбу мақолада тижорат банклари фаолиятини рейтинг тизими асосида баҳолашнинг услубий жиҳатдан ёндашувини ёритишда халқаро давлатларнинг тажрибалари ва уларнинг муҳим хусусиятларини очиб бeришга қаратилган. Бунда тижорат банкларининг рейтинг тизимини назарий асослари кенг таҳлил қилинган.

361-374 60 60
ИМПОРТ ОПЕРАЦИЯЛАРИДА СОЛИҚЛАРНИНГ ТУТГАН ЎРНИ
Хуснида Кулимова

Ушбу мақолада импорт операцияларида солиқларнинг аҳамияти келтирилган, шу билан биргаликда давлат бюджети даромадларида билвосита солиқлар суммаси, мамлакатга товарларни олиб киришнинг солиққа тортиш тартиби, мамлакатда импорт операциялари амалга оширилганда солиқ солиш ва божхона режими тартиби, мамлакатнинг йирик ҳамкор давлатлар билан импорт динамикаси ва импорт ҳажми ўрганилган. Шунингдек, импорт операцияларида солиқларнинг тутган ўрнини ўрганишга доир илмий мунозаралар юритилган ва таклифлар берилган.

375-381 42 41
МОЛИЯВИЙ СЕКТОРНИ СОЛИҚ ВОСИТАСИДА ТАРТИБГА СОЛИШ
Кишибай Қудияров

Мазкур тадқиқотда молиявий секторни солиқлар воситасида тартибга солишга оид назарий-амалий ёндашувлар кўриб чиқилган. Солиқлар воситасида самарали тартибга солишда молиявий фаолиятга солиқни қўлланиши масалалари ўрганилган. Таҳлил натижасида молиявий фаолиятга солиқ бўйича хулосалар шакллантирилган.

382-387 36 30
СОЛИҚ ҚАРЗИНИ УНДИРИШНИНГ САМАРАДОРЛИГИНИ ОШИРИШ ЙЎЛЛАРИ
Мирали Мамазияев

Мақолада солиқ қарзини ундиришнинг самарадорлигини ошириш йўллари ёритилган. Иқтисодий адабиётлар ва меъёрий ҳуқуқий ҳужжатлар илмий жиҳатдан тадқиқ этили, тегишли хулосалар қилинган.

388-391 38 48
МЕҲНАТ БОЗОРИДА КАДРЛАР СИЁСАТИНИ ШАКЛЛАНТИРИШ БЎЙИЧА МАРКЕТИНГ ТАДҚИҚОТЛАРИНИ ТАШКИЛ ЭТИШ
Шоира Маматкулова

Ушбу мақолада мамлакатимизда замонавий бозор иқтисодиётини шакллантириш шароитида етишиб чиқаётган кадрларни ўз эгаллаган соҳалари бўйича бандлигини таъминлашдаги қатор муаммоларга эътибор қаратилган. Шунингдек, қайд этиш лозимки, интеллектуал ва меҳнат ресурслари салоҳиятидан самарали фойдаланиш билан боғлиқ бўлган муаммолар ҳам хозирги кунда ўз ечимини кутиб турган муаммолардан эканлиги қайд этилган. Мазкур муаммоларни ҳал қилиш орқали кадрлар бандлигини янгича замонавий усулда таъминлаш ҳамда ижтимоий муҳофаза қилиш ва меҳнат бозори муносабатларини самарали ошириш зарурияти буйича таклиф ва мулоҳазалар берилган.

392-397 36 39
ҲОЗИРГИ ЗАМОН ИҚТИСОДИЁТ НАЗАРИЯСИ ФАНИНИНГ ИСЛОҲОТЛАРИ: ЗАРУРЛИГИ, ҲОЛАТИ ВА УСТУВОР ЙЎНАЛИШЛАРИ
Муяссар Мирзакаримова, Алимжон Кулматов

Мақолада замонавий иқтисодий трансформациялар, иқлим ўзгаришлари, билимлар иқтисодиётининг вужудга келиши, глобаллашув жараёнлари билан боғлиқ дунё аҳолисининг дунёқараши, хулқ-атвор тамойиллари тобора бир хиллашиб бораётганлиги билан боғлиқ равишда ҳукмрон иқтисодий тафаккурнинг ҳозирги давр ижтимоий-иқтисодий муаммоларига жавоб бера олмай қолаётганлигини ҳисобга олиб, нафақат иқтисодий, балки ижтимоий-маданий, маънавий-этик ва маънавий-психологик жиҳатларни акс эттирадиган кишилар ўртасидаги муносабатларнинг амал қилиши янги тамойилларини ишлаб чиқишга алоҳида эътибор қаратиш лозимлиги таъкидланган. Бу иқтисодиёт назарияси фанининг иқтисодий сиёсатнинг назарий асоси, бошқа иқтисодий фанларнинг назарий-услубий асоси сифатидаги вазифаларини трансформация жараёнлари туфайли етарли даражада бажара олмаётганлиги билан боғлиқлиги асосланган.

398-410 46 37
ЎЗБЕКИСТОНДА СОЛИҚ СИЁСАТИНИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШ МАСАЛАЛАРИ
Ботир Мукимов

Ўзбекистон иқтисодиёти ўсиб бораётган, ички ва хорижий инвестицияларни жалб этиш истагида бўлган мамлакат сифатида солиқ тизимини ислоҳ қилиш муҳимлигини эътироф этди. Шу билан бирга, Ўзбекистон солиқ тизимида амалга оширилаётган айрим муҳим ислоҳотлар ўрганилиб, хориж тажрибаси, мамлакатимизда уни қўллаш бўйича илмий-амалий хулоса ва таклифлар ишлаб чиқилган.

411-419 38 45
ДАВЛАТ СЕКТОРИДА ИЧКИ АУДИТНИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШ
Санжар Мухамедов

Ушбу мақолада давлат секторида ички аудитни такомиллаштириш масалалари ёритилган. Ички аудитни ташкил этишда хориж тажрибасидан фойдаланиш таклифи берилган.

420-424 54 44
БЮДЖЕТДАН ТАШҚАРИ ПЕНСИЯ ЖАМҒАРМАЛАРИДА ХАРАЖАТЛАР ҲИСОБИ ВА ҲИСОБОТИНИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШ МАСАЛАЛАРИ
Дин-Ахмед Нурманов

Мазкур мақолада бюджетдан ташқари пенсия жамғармаларида пенсия ва нафақаларнинг турлари бўйича тўлаш харажатлари ҳисоби ҳамда ҳисоботини такомиллаштириш масалалари тадқиқ этилган. Таҳлилий изланишлар натижасида бухгалтерия ҳисоби ва ҳисоботи тизимини халқаро стандартларга трансформация қилишга қаратилган илмий таклиф ва амалий тавсиялар ишлаб чиқилган.

425-432 46 49
ХУСУСИЙ КАПИТАЛНИНГ БУХГАЛТЕРИЯ ҲИСОБИНИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШ
Эргашжон Ортиков

Мазкур мақолада хусусий капиталнинг бухгалтерия ҳисоби молиявий ҳисоботнинг халқаро стандартлари асосида такомиллаштириш масалалари ёритилган. Устав капиталининг ҳисоби амалиётдан олинган маълумотлар асосида счётларда акс эттирилган.

433-436 59 67
АУДИТОРЛИК ТЕКШИРУВЛАРИДА МОЛИЯВИЙ ҲИСОБОТЛАРДАГИ ҚИЁСИЙ АХБОРОТЛАРНИ БАҲОЛАШ ЙЎНАЛИШЛАРИ
Фарходжон Очилов

Хўжалик юритувчи субъектларнинг молиявий ҳисоботларига киритилган қиёсий ахборотларнинг тўғрилигини, аниқлигини ҳамда ҳаққоний ёритиб берилганлигини аудиторлик текширувидан ўтказиш муҳим аҳамиятга эга ҳисобланади. Буни инобатга олган ҳолда мазкур мақолада айнан қиёсий ахборотларни баҳолаш, қиёсий ахборотлар тўғрисида ишончли аудиторлик далилларини олиш ва таҳлилий амалларни ўтказиш жараёнларига тўхталиб ўтилган. Шунингдек, хўжалик юритувчи субъектларнинг молиявий ҳисоботлари қиёсий таҳлили асосида уларнинг молиявий ҳолати тўғрисида ишончли хулосаларни шакллантириш бўйича таклиф ва тавсиялар келтириб ўтилган.

437-444 47 50
МАМЛАКАТ ИҚТИСОДИЁТИ РИВОЖИДА ОВҚАТЛАНИШ ХИЗМАТЛАРИ САМАРАДОРЛИГИНИ ОШИРИШ МАСАЛАЛАРИ
Захриддин Равшанов

Ушбу мақолда умумий овқатланиш корхоналарида кўрсатиладиган хизматлар самарадорлиги ушбу соҳанинг иқтисодиётдаги ўрнини қай даражада ривожланаётганлигига алоҳида эътибор берилган. Умумий овқатланиш корхоналари фаолиятида эришилган фойда бу самарадорликнинг аҳамиятли томонлари ёритилган. Мамлакатимиз иқтисодиёти ривожида овқатланиш хизматларини тўғри йўлга қўйиш ва ривожлантириш учун кўп томонлама шерикликни янада кенгайтириш масалалари бўйича таклифлар ва тавсиялар берилган. Кадрлар тизимини қайта кўриб чиқиш масалалари асосий вазифа сифатида кўрсатилган.

445-449 43 38
ЎЗБЕКИСТОНДА АКЦИЗ СОЛИҒИ МАЪМУРЧИЛИГИ ҲАМДА УНИНГ НАЗОРАТНИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШ ЙЎЛЛАРИ
Хушвакт Раджабов

Aкциз солиғи давлат даромадларини шакллантиришда ва муайян товар ва хизматлар истеъмолини тартибга солишда муҳим рол ўйнайди. Мақолада акциз солиғи маъмуриятчилиги бўйича мавжуд адабиётлар кўриб чиқилди, илғор халқаро тажрибалардан хулосалар олинди. Шунингдек, назорат механизмларини такомиллаштиришнинг асосий йўналишлари белгилаб берилган, асосий эътибор солиқ органларида сиёсат ислоҳотлари, технологик интеграция ва салоҳиятни оширишга қаратилган.

450-458 51 52
ИННОВАЦИОН ФАОЛИЯТДА РИСК ТУШУНЧАСИ
Равшан Сагдиев

ақолада инновацион фаолият рискларининг моҳияти кўриб чиқилган ва рискларнинг асосий таснифланиши, уларни гуруҳлаш белгилари аниқланган, “риск” ва “ноаниқлик” тушунчаларининг ўзаро боғлиқлиги, инновацион риск моҳиятини, инновацион фаолиятда рискларни тизимлаштириш, уларни тизимлаштириш ва гуруҳлаштиришда турли ёндашувлар таҳлил қилинган.

459-465 52 76
ЖИЗЗАХ ВИЛОЯТИ БЎЙИЧА ОЛИЙ ТАЪЛИМ ХИЗМАТЛАРИ СИФАТИНИ БАҲОЛАШ ТИЗИМИНИНГ РИВОЖЛАНИШИГА ТАЪСИР ЭТУВЧИ ОМИЛЛАР ТАҲЛИЛИ
Шерзод Салохитдинов

Ушбу мақолада Жиззах вилояти бўйича олий таълим хизматлари сифатини баҳолаш тизимининг ривожланишига таъсир этувчи омиллари тадқиқ этилган.

466-473 43 40
КОРХОНАЛАР ДАРОМАДИГА ТАЪСИР ҚИЛУВЧИ РИСКЛАРНИ БАҲОЛАШНИНГ ХОРИЖИЙ АМАЛИЁТИ ВА ҚЎЛЛАШ УСУЛЛАРИ
Ойбек Саъдуллаев

Ушбу мақолада хорижий компаниялар даромадига таъсир қилувчи рискларни баҳолаш усуллари ва уларни ишлаш механизмлари таҳлил қилинган. Корхоналар даромадига таъсир қилувчи рискларни чизиқли боғланиш функциялари ва уларни таъсир қилиш мезонлари ишлаб чиқилган.

474-485 49 38
ХИЗМАТ КЎРСАТИШ СОҲАСИДА ИҚТИСОДИЙ САЛОҲИЯТДАН ФОЙДАЛАНИШНИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШ
Шерзод Суванкулов

Мазкур мақолада иқтисодий салоҳият тушунчаларига иқтисодчи олимлар томонидан берилган илмий назарий таърифлар ва уларнинг қиёсий таҳлили келтирилган, шунингдек, хизмат кўрсатиш соҳасида иқтисодий салоҳиятнинг илмий-назарий жиҳатларига урғу берилиб, хизмат кўрсатиш соҳасида иқтисодий салоҳиятдан фойдаланишни такомиллаштириш очиб берилди.

486-493 96 55
БАНК ТИЗИМИНИ ИСЛОҲ ҚИЛИШ – ТЕНДЕНЦИЯЛАР ВА ПОТЕНЦИАЛ ИМКОНИЯТЛАР
Бобир Султонмуродов

Ушбу мақолада банк тизимининг трансформацион жараёнлари, уларнинг банкнинг бизнес фаолиятини ривожлантиришдаги аҳамияти, банк ходимларининг потенциал имкониятлари ва глобал тенденциялар кўриб чиқилган. Банк тизимини такомиллаштириш ва унинг шаклланиши бутун давр давомида амалга оширилади, янги имкониятлар пайдо бўлади ва кредит ташкилотлари фаолиятига қўйиладиган талаблар ўзгаради. Ҳозирги даврда банкларнинг институционал сифатини ошириш ва фаолиятдаги рискларни камайтириш муҳим омиллардан бири ҳисобланади.

494-498 54 55
TIJORAT BANKLARI MARKETING STRATEGIYASINING NAZARIYASI VA ASOSIY YO'NALISHLARI
Nigora Tadjibaeva

Mazkur maqolada zamonaviy sharoitlarda tijorat banklarining innovatsion marketing strategiyasining zaruriyati, asosiy yshnalishlari, amalga oshirish mexanizmlari tahliliga asoslanib uning samaradorligini oshirish yo‘llari ishlab chiqilgan. Shu bilan birga, mazkur yo‘nalishdagi xorijiy va milliy tadqiqotchilarning xulosalari va tijorat banklarining mizojlarni jalb yutish yo‘nalishidagi strategiyasi o‘rganilgan.

ХИЗМАТЛАР СОҲАСИДАГИ БИЗНЕС РАҚОБАТ МУҲИТИНИ ШАКЛЛАНТИРИШДА- БЕНЧМАРКИНГНИНГ РОЛИ
Азизхон Тилляходжаев

Мақола хизматлар соҳаларида рақобат муҳитини шакллантириш, келгусида хизматларга бўлган талабни янада чуқурроқ ўрганиш, ташкилотларда инновацион фаолиятни ва хизмат кўрсатиш бозорини самарали бошқариш тизимини ривожлантиришда-бенчмаркингнинг тутган ўрни ва ролига бағишланган. Бенчмаркинг - бу ташкилот маркетинг сиёсатида “энг яхши” хизмат ва товарларни ўрганиш, маркетинг жараёни, тўғридан тўғри рақобатчиларнинг ютуқ ва камчиликларини ҳисобга олган ҳолда ўзининг шахсий иш услубини ишлаб чиқишдир. Бу тадбирларни ташкиллаштиришни, бошқаришни ўз ичига олиб, зарурий молиявий ресурсларни, ахборот таъминотини излаш, асосий ва қўшимча хизматлар турларини тақдим этиш, хизмат кўрсатувчи персонал билан ўзаро фаолиятини мувофиқлаштиришга эришиш, хизматлар оқимини ташкиллаштириш ва уларнинг хавфсизлигини таъминлаш каби вазифаларни амалга оширишга хизмат қилади.

507-513 42 35
МАРКАЗИЙ ОСИЁ ДАВЛАТЛАРИДА ТРАНСПОРТ-ЛОГИСТИКА ТИЗИМИНИ РИВОЖЛАНТИРИШ ЙЎЛЛАРИ
Сохибжон Топилдиев

Ушбу мақолада мамлакатимизда транспорт-логистика тизимини ривожлантиришни такомиллаштириш ва Ўзбекистоннинг транспорт-логистика каридорларига қаратилган жиддий эътибор асосланган. Шу билан бирга “Ўзбекистон-2030” стратегиясида белгиланган вазифаларини бажариш механизмлари, ҳозирги замон талабларига жавоб берувчи замонавий транспорт-логистика тизимини такомиллаштириш йўлларини амалиётга жорий этиш таклиф этилган.

514-528 84 61
БИЛВОСИТА СОЛИҚҚА ТОРТИШНИНГ БАЪЗИ МАСАЛАЛАРИ
Бахром Тохиров

Мақолада мамлакатимизда олиб борилаётган солиқ ислоҳатлари натижасида билвосита солиқлар маъмуриятчилигини такомиллаштириш масалалари ёритилган. Билвосита солиқлари бўйича тушумлар таҳлили асосида уларнинг улушини пасайтириш бўйича таклифлар берилган.

529-533 42 40
KICHIK VA O‘RTA BIZNES KORXONALARINING MOLIYAVIY VA INVESTITSIYA FAOLIYATINI TAHLIL QILISH: ZAMONAVIY RIVOJLANISHNING XUSUSIYATLARI VA MUAMMOLARI
Nursuluv Tuganbekova

Bozor sharoitida kichik va O‘rta korxonalarning (ko‘k) asosiy iqtisodiy vazifasi mahsulot bozorlarida ularning ishlab chiqarishga ixtisoslashuvi sohasida raqobatbardoshlikni ta'minlashdir. Bundan tashqari, uzoq muddatli iqtisodiy rivojlanish moliya bozorlarida raqobatbardoshlikning etarli darajasini, ya'ni operatsion va investitsiya faoliyatini moliyalashtirishning tashqi manbalaridan foydalanish uchun maqbul shartlarni talab qiladi. Ushbu muammoni hal qilish katta miqdordagi moliyaviy va moddiy resurslarni talab qiladigan yirik investitsiya loyihalarini amalga oshirmasdan mumkin emas. Shu bilan birga, O‘zbekiston Respublikasi iqtisodiyotining ko‘plab tarmoqlarida moddiy-texnik bazani yangilash va rivojlantirishga qaratilgan investitsiya faoliyatini moliyalashtirish hajmiga bo‘lgan real ehtiyoj va o‘z moliyaviy resurslarining mavjud manbalari o‘rtasida ziddiyat mavjud. Ushbu vaziyatning sabablaridan biri zamonaviy uslubiy tamoyillarga asoslangan va ko‘kdan moliyaviy menejmentning eng yangi texnologiyalari va vositalaridan foydalanadigan moliyaviy va investitsiya faoliyatini samarali boshqarish tizimining yo‘qligi. Bularning barchasi korxonalarning amaldagi moliyaviy-iqtisodiy sharoitlariga mos keladigan investitsiya faoliyatini boshqarishda yangi uslubiy yondashuvlarni ilmiy asoslashning dolzarbligini oldindan belgilab beradi.

МАМЛАКАТ МИЛЛИЙ ИҚТИСОДИЁТИ РИВОЖИДА ХИЗМАТ КЎРСАТИШ СОҲАСИНИНГ ЎЗИГА ХОС ХУСУСИЯТЛАРИ
Хуббим Улашев

Ушбу мақолада хизмат кўрсатиш соҳаси ривожи корхона ва ташкилотлар фаолиятининг улар учун яратилган шарт-шароит билан белгиланишига алоҳида аҳамият берилган. Хизмат кўрсатиш соҳасида ижтимоий мустақиллик даражаси бозорда вужудга келаётган мустақил корхона ва ташкилотлар сони билан таснифланиши мисоллар ёрдамида ёритилган. Хизмат кўрсатиш соҳаси фаолиятини таркиб топтириш кўп жиҳатли жараён эканлиги бўйича таклифлар ва тавсиялар ишлаб чиқилган.

543-550 34 37
МАҲАЛЛА ИНФРАТУЗИЛМАСИНИ РИВОЖЛАНТИРИШ - ЯНГИ ЎЗБЕКИСТОННИ БАРПО ЭТИШДА ЭНГ МУҲИМ ПОЙДЕВОР
Гўзал Умарова

Мазкур мақолада Ўзбекистондаги маҳаллалар инфратузилмаларини янада яхшилаш масалалари чуқур таҳлил этилган ҳамда бу масала бўйича таклиф ва тавсиялар берилган.

551-558 43 36
КЎЧМАС МУЛК ОБЪЕКТЛАРИНИНГ БУХГАЛТЕРИЯ ҲИСОБИНИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШ
Шодиёр Усанбоев

Мақолада рақамли иқтисодиёт шароитида кўчмас мулкни баҳолаш ва бухгалтерия ҳисоби масалалари ёритилган. Кўчмас мулк объектлари бухгалтерия ҳисобини молиявий ҳисоботнинг халқаро стандартлари асосида такомиллаштиришнинг йўналишлари кўрсатиб берилган.

559-563 74 52
АЖ ҲУДУДГАЗТАЪМИНОТ КОРХОНАСИСНИНГ МОЛИЯВИЙ БАРҚАРОРЛИГИНИ БАҲОЛАШНИ АСОСИЙ ЙЎНАЛИШЛАРИ
Кахрамон Хусанов

Ушбу мақолада ишлаб чиқариш корхоналари миллий иқтисодиётнинг муҳим таркибий қисми бўлганлиги боис уларнинг қийматини ошириш бўйича асосий омиллар кўриб ўтилган. Жаҳон амалиётида корхона қийматини оширишга таъсир этувчи омилларга нисбатан ягона ёндашув мавжуд эмаслиги кўриб чиқилган. Шу сабабли корхона қийматини оширишда унинг молиявий барқарорлигини тавсифлайдиган кўрсаткичлар тизимини шакллантириш, таҳлил қилиш ва молиявий барқарорликни таъминлаш чоралар батафсил ўрганилган.

564-572 41 36
ХОДИМЛАР БИЛАН ҲИСОБЛАШИШЛАР ҲИСОБИНИНГ НАЗАРИЙ АСОСЛАРИ
Сарвар Эргашев

Ушбу мақолада иш ҳақи фонди ва меҳнатга ҳақ тўлаш фонди тушунчаларининг назарий асослари, уларнинг таркиби бўйича ўрганишлар муҳокама қилиниб, тегишли хулосалар шакллантирилган.

573-578 44 34
ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИДА СУҒУРТА КОМПАНИЯЛАРИ МОЛИЯВИЙ БАРҚАРОРЛИГИНИНГ ИҚТИСОДИЙ МОҲИЯТИ: УНИ АНИҚЛАШ ХУСУСИЯТЛАРИ
Фарангиз Эргашева

Ушбу мақола Ўзбекистон шароитида суғурта компаниялари молиявий барқарорлигининг иқтисодий моҳиятини ўрганишга бағишланган. Ўзбекистон суғурта бозорига хос бўлган молиявий барқарорликни аниқлашнинг турли жиҳатларига алоҳида еътибор қаратилмоқда. Тадқиқот жорий маълумотлар ва адабиётлар манбаларини таҳлил қилиш, шунингдек суғурта соҳасидаги мутахассисларнинг тажрибасига асосланган.

ЎЗБЕКИСТОНДА КОММУНАЛ ХИЗМАТ КЎРСАТИШ СОҲАСИНИНГ РИВОЖЛАНИШИ: ХОРИЖ ТАЖРИБАСИ, УНИНГ СТАТИСТИК ТАҲЛИЛИ ВА ИСТИҚБОЛЛАРИ
Гулам Эрназаров

Ушбу мақолада иқтисодиётнинг муҳим тармоқларидан бири бўлган коммунал хизмат кўрсатиш соҳасининг аҳамияти, ўзига хос хусусиятлари ва унинг ривожланишини статистик баҳолаш усуллари очиб берилган. Шунингдек, коммунал хизмат кўрсатиш соҳасини статистик ўрганиш ва баҳолашда хориж тажрибаси, ундан самарали фойдаланиш йўллари ва механизмлари ўрганиб чиқилган.

586-594 44 39
МОЛИЯВИЙ ҲИСОБОТНИНГ ХАЛҚАРО СТАНДАРТЛАРИГА ЎТИШНИНГ СОЛИҚ ОҚИБАТЛАРИ
Наргиза Янгиева

Мазкур мақолада корхоналарнинг молиявий ҳисоботнинг халқаро стандартларига ўтиш натижасида келиб чиқадиган солиқ оқибатлари ёритилган. Мoлиявий ҳиcoбoтнинг xaлқapo cтaндapтлapи ўтган корхоналарда солиқ ҳисоботларини тузишда қандай меъёрий ҳужжатлардан ва манбалардан фойдаланиш масаласига аниқлик киритилган.

595-603 57 49
ЧИҚИНДИЛАРНИ ЙЎҚ ҚИЛИШ ВА УЛАРНИ ҚАЙТА ИШЛАШ МАСАЛАЛАРИ
Муҳаммад Худойбердийев, Комолиддин Мисиров

Мақолада иқтисодиёти ривожланган давлатлар ва Ўзбекистон Республикасида чиқиндиларни бошқариш ҳамда экологик хавфсизлигини таъминлаш билан боғлиқ жиҳатларини ёритилган. Шунингдек, чиқинди, унинг пайдо бўлиши, зарарли чиқиндиларни қайта ишлашдаги дунё тажрибаси ҳамда уларнинг зарарсизлантирилишига оид илмий мулоҳазалар баён қилиниб, мақола якунида таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқилган.

604-609 48 40
ОЛИЙ ТАЪЛИМ МУАССАСАЛАРИНИ МОЛИЯСИНИНГ ИЖТИМОИЙ-ИҚТИСОДИЙ МАЗМУНИ
Шохрух Якубов

Мақолада олий таълим муассасалари молиясининг ижтимоий иқтисодий мазмуни, моҳияти, таркиби, талқини ва уни бошқаришнинг замонавий тенденциялари ёритилган. Олий таълим муассасаларида барқарор молиявий муносабатларни юзага келтирадиган молиявий механизмини шакллантириш хусусиятларини ва унинг асосий таркибий қисмларини университетларни трансформация жараёни билан боғлиқ ҳолда ҳар томонлама тадқиқ қилинган. Шунингдек, олий таълим муассасаларини молиясини бошқариш бўйича таклиф ва тавсиялар берилган.

610-619 47 45