Iqtisodiy taraqqiyot va tahlil

Iqtisodiy taraqqiyot va tahlil

“Iqtisodiy taraqqiyot va tahlil” ilmiy elektron jurnali yuridik va jismoniy shaxslarning iqtisodiyot yo‘nalishdagi maqolalari va axborotlarini chop etishga ixtisoslashgan.

Jurnal O‘zbekiston Respublikasi Oliy attestatsiya komissiyasi Rayosatining 2023-yil 29-dekabrdagi 347-son qarori bilan "Dissertatsiyalar asosiy ilmiy natijalarini chop etish tavsiya etilgan ilmiy nashrlar ro‘yxati”ga kiritilgan.

Jurnal o‘zbek, rus va ingliz tillarida, 1 oyda bir marotaba chiqariladigan nashrdir.

e-ISSN: 2992-877X

Batafsil...

Joriy nashr

Jild 2 № 8 (2024): Iqtisodiy taraqqiyot va tahlil
Nashr qilingan: 30-08-2024

Maqolalar

OʻZBEKISTONDA YASHIL IQTISODIYOTNI JORIY ETISH ZARURATI: TAHLIL VA ISTIQBOLLAR
Gulmira Axmadjonova

Ushbu maqolada mamlakatimizda “Yashil iqtisodiyotni” joriy etish natijalari, mamlakatning iqtisodiy-ijtimoiy, sogʻliqni saqlash, aholi farovonligi koʻrsatkichlarining tahlili, mavzuga oid xorijiy va mahalliy adabiyotlarning sharhi, “Yashil iqtisodiyot”ni rivojlantirish istiqbollari va imkoniyatlari, qayta tiklanmaydigan va qayta tiklanuvchi energiya manbalardan foydalanish samaradorligini oshirish masalalari oʻrganilgan

9-17 0 0
TIJORAT BANKLARINING XALQARO TRANSFORMATSIYALASHUV JARAYONLARINI TAKOMILLASHTIRISHDA BANK EKOTIZIMINI SHAKLLANTIRISHNING DOLZARB YO‘NALISHLARI
Abbos Bekmurodov

Ushbu maqolada bank ekotizimi tushunchasi, mamlakatimiz tijorat banklari faoliyatida xalqaro transformatsiyalashuv jarayonlarining zamonaviy modeli sifatida “bank kotizimi”ni yaratish, tijorat banklarining raqamli tarnsformatsiyalashuv jarayonlari yoritib berilgan. Bank ekotizimini tashkil qilish asosida bank va mijoz o‘rtasidagi munosabatlarni tubdan o‘zgartirish, bank nufuzini oshirish, iqtisodiy munosabatlarning jadal sur’atlar bilan raqamlashuvi mijozlarga keng turdagi bank va nobank moliyaviy xizmat turlarini taklif qilishni kengaytirish orqali bank sohasining o‘ziga xos moliyaviy “supermarket”ga aylantirishda bank ekotizimining o‘rni keltirilgan. Maqolada zamonaviy raqamli moliyaviy texnologiyalarning keng joriy etilishi bilan tijorat banklari faoliyatida raqobatning kuchayishiga olib kelishga imkon beradigan ilmiy takliflar ilgari surilgan.

18-24 0 0
QISHLOQ XOʻJALIGIDA INVESTITSIYALAR FAOLLIGINI OSHIRISHNING ISTIQBOLLARI
Ubbiniyaz Djumaniyazov

Ushbu maqolada soʻnggi yillarda mamlakatimiz qishloq xoʻjaligida amalga oshirilayotgan islohotlar, shuningdek kelajakdagi istiqbollar haqida soʻz yuritiladi. Qishloq xoʻjaligiga kiritilayotgan investitsiyalar tahlil qilinadi.

25-27 0 0
INNOVATSION IQTISODIYOT SHAROITIDA TA’LIM TIZIMINING MINTAQA TARAQQIYOTIGA TA’SIRI
Sevinchbek Egamov

Ushbu maqola mintaqada innovatsion iqtisodiyotni rivojlantirishning asosiy yo‘nalishlari, unda oliy ta’lim muassasalarining ta’siri, tahlili haqida ma’lumotlar keltirilgan. Oliy ta’lim muassasalarining innovatsion faoliyati, ularga turli yondashuvlar, innovatsion faoliyatni
moliyalashtirish ko’rsatkichlari tahlil etilgan. Shuningdek, oliy ta’lim muassasalarini innovatsion rivojlanish tamoyillari va shartlari tadqiq etilgan. Ta’lim, fan va biznes o‘rtasidagi o‘zaro munosabatlarni yanada kengaytirish,oliy ta’lim muassasalarining innovatsion ishlanmalari va ilmiy tadqiqotlari natijalarini tijoratlashtirish bo‘yicha ilmiy xulosa va tavsiyalar ishlab chiqilgan.

28-36 0 0
OʻZBEKISTONDA KICHIK BIZNES VA TADBIRKORLIK FAOLIYATINI RIVOJLANTIRISHNING MEʼYORIY-HUQUQIY ASOSLARI
Aziza Fayziyeva

Ushbu maqolada Oʻzbekistonda kichik biznes va tadbirkorlik faoliyatini rivojlantirishga oid qonunlar, qarorlar va prezident farmonlari haqida soʻz yuritilgan. Oʻzbekiston mustaqillikka erishgan dastlabki yillardan boshlab tadbirkorlikka oid qonunchilik va huquqiy bazani rivojlantirish, tadbirkorlar huquqlarini himoya qilish, ularni moliyaviy qoʻllabquvvatlashni tashkil etish, kadrlarni tayyorlash va qayta tayyorlash, kichik biznesga xizmat koʻrsatadigan bozor infratuzilmasini rivojlantirishga katta eʼtibor qaratilmoqda.

37-41 0 0
BYUDJET TАSHKILОTLАRIDА О‘TKАZILАDIGАN DАVLАT MОLIYАVIY NАZОRАTNING SАMАRАDОRLIGI
Payzillaxon Karayev

Ilmiy maqolada byudjet tаshkilоtlаridа о‘tkаzilаdigаn dаvlаt mоliyаviy nаzоrаtning sаmаrаdоrligining nazariy asoslari yoritib berilgan. Budjetdan olinayotgan mablag‘larni hududlar kesimida taqsimoti, budjet tekshiruvi, budjed nazarati va ekspertiza o‘tkazish bo‘yicha malumotlarga to‘xtalib o‘tilgan. Qolaversa bir necha moliyaviy nazoratlar amalga oshirilib tahlil qilinib chiqilgan.

42-48 0 0
TIJORAT BANKLARI FAOLIYATIDA RAQAMLI AKTIVLAR MUOMALASINI RIVOJLANTIRISH
Fazilat Karimova

Ushbu maqolada raqamli aktivlarni shakllanish omillari, raqamli aktivlarni muomalasini takomillashtirish natijasida banklar faoliyatini rivojlantirish asoslari, tijorat banklarida raqamli aktivlarni boshqarish bo‘yicha xorijiy va mahalliy olimlarning ilmiy-nazariy qarashlari, ma’lumotlarning solishtirma tahlillari olib borildi.

49-55 0 0
CHAKANA SAVDO KORXONALARIDA IJTIMOIY TARMOQLARDAGI REKLAMA SAMARADORLIGINI OʻLCHASH
Nafisabonu Karimova

Ushbu maqolada Oʻzbekiston chakana savdo korxonalarida ijtimoiy tarmoqlardagi reklama samaradorligi tahlil qilinadi. Korzinka.uz va Makro supermarketlari misolida olib borilgan tahlillar asosida reklama kampaniyalarining ROI, mijoz jalb qilish darajasi va segmentatsiyasi kabi koʻrsatkichlar oʻrganildi. Tadqiqot natijasida ijtimoiy tarmoqlardagi reklama kampaniyalarining biznes natijalariga taʼsiri aniqlanib, samaradorlikni oshirish boʻyicha tavsiyalar ishlab chiqildi.

56-60 0 0
QISHLOQ XO‘JALIGI VA CHORVACHILIK TARMOQLARINI RAQAMLASHTIRISHDA SUN’IY INTELLEKT TEXNOLOGIYALARIDAN FOYDALANISH ISTIQBOLLARI (QORAQALPOG’ISTON RESPUBLIKASI MISOLIDA)
Nazarbek Xojanazarov

Ushbu maqolada, O‘zbekistonda sun’iy intellekt istiqbollari haqida batafsil sharh va tahlillar berilgan. Sun'iy intellektning firmalar, kompaniyalar, shuningdek, tibbiyot, qishloq xo'jaligi sohalarini rivojlantirishdagi ahamiyati raqamlashtirish jarayonida zarur bo'ldi.
Shuningdek, O‘zbekiston Respublikasidagi demografik o‘zgarishlar tahlil qilinib, 2024-2030 yillarga mo‘ljallangan prognoz ko‘rsatkichlari ishlab chiqildi. Ushbu prognoz ko‘rsatkichlaridan kelib chiqib, 2030-yilga borib respublika aholisining go‘sht va sut mahsulotlariga bo‘lgan talabi 19,2 foizga, sut mahsulotlariga bo‘lgan talab 16,3 foizga oshishi aniqlandi. Bu talabni qondirish
maqsadida chorvachilik komplekslarini raqamli texnologiyalar asosida avtomatlashtirish, sog‘in sigirlarning sut mahsuldorligini oshirish uchun robotlashtirilgan CR-1 va MR-S2 masofadan
boshqariladigan raqamli texnologiyalardan foydalanish bo‘yicha taklif va tavsiyalar ishlab
chiqildi.

61-70 0 0
O’ZBEKISTON IQTISODIYOTI BARQAROR O’SISHIDA OPTIMAL INFLYATSIYA SIYOSATINI ANIQLASH
Sarvar Mamasoliyev, Piratdin Allayarov

Optimal pul-kredit siyosati haqidagi bilimlar va ko'pincha moslashuvchan inflyatsiyani targetlashda optimallashtirish qoidalari markaziy banklarga barcha tsiklik siyosat turlarini ishlab chiqish vazifalarini yuklaydi. Optimal inflyatsiya siyosatining maqsadi
makroiqtisodiy barqarorlikka erishish va barqaror iqtisodiy o'sishni rag'batlantirishdan iborat. Pul-kredit siyosatini monitar siyosat yuritish qoidasiga bog'liq holda miqdorini aniqlash va nazarda tutilgan optimal inflyatsiya maqsadini aniqlash uchun ekonometrik DSGE modelidan foydalanamiz. r*(qayta moliyalashtirish stavkasi) va optimal inflyatsiya maqsadi o'rtasidagi bog'liqlik pastga qarab egilgan. Optimal inflyatsiya darajasining o'sishi r* ning pasayishidan umuman kichikroq bo'lsa-da, hozirda empirik ahamiyatga ega bo'lgan joylarda bog’liqlik qiyaligi -1 ga yaqin ekanligi aniqlandi. Ushbu burchak parametri noaniqligini ta'minlash uchun yetarlidir.
Narxlar darajasini belgilash kabi ularning rangbarangligi strategiyalarida optimal inflyatsiya maqsadi sezilarli darajada past va r * ga nisbatan kam tasirchanligi aniqlandi.

71-80 0 0
RAQAMLI EGIZAKLAR SANOAT 4.0 DAVRIDA AQLLI SHAHARLARNI RIVOJLANTIRISH UCHUN STRATEGIK REJALASHTIRISH VOSITASI SIFATIDA
Zahinabonu Mirxamidova

Shaharlarning raqamli transformatsiyasi Sanoat 4.0 kontekstida tobora dolzarb bo'lib bormoqda. Maqola sanoat 4.0 kontekstida aqlli shaharlarni rivojlantirishni strategik rejalashtirishda raqamli egizaklarning rolini o'rganishga qaratilgan. Muallif shahar tizimlarini modellashtirish, boshqaruv jarayonlarini optimallashtirish va asosli qarorlar qabul qilish uchun raqamli egizaklardan foydalanish imkoniyatlarini tahlil qiladi. Raqamli egizaklarning barqaror va inklyuziv shahar muhitini yaratish potentsialiga alohida e'tibor qaratiladi

81-88 0 0
KASBIY TAYYORGARLIK TIZIMI VA UNING XOTIN-QIZLARNI ISH BILAN TA’MINLASHGA TA’SIRI
Muxtabar Nurmuxammidova

O‘zbekistonda xotin-qizlar bandligini ta'minlash, ularni kasbga yo‘naltirish davlat siyosatining ustuvor yo‘nalishlaridan biri hisoblanadi. Xotin-qizlarning kasbiy tayyorgarlik darajasini oshirish, ularning mehnat bozoridagi raqobatbardoshligini yaxshilash gender tengsizligiga barham berishda muhim o‘rin tutadi. Shundan kelib chiqqan holda, mazkur maqolada xotin-qizlar bandligini ta’minlashda kasbiy tayyorgarlik tizimi masalalariga e’tibor qaratilgan

89-101 0 0
OʻZBEKISTONNING ORGANIK OSHXONLARIDA BARQAROR VA KULINAR TURIZM
Akmaljon Odilov, Mustafokhon Toshkhujaev

Ushbu maqola O‘zbekistonda barqaror va kulinar turizm tajribalari o‘rtasidagi bog‘liqliklar tahlil qilingan, ayniqsa organik oziq-ovqat va barqarorlikka e‘tibor qaratilgan. O‘zbekistonning kulinar turizmiga turli xil organik usullarni integratsiyalashning afzalliklari va kutilayotgan natijalar ko‘rib chiqilgan. U barqaror amaliyotlarni amalda qo‘llash mahalliy restoranlarni qanday yaxshilashi, madaniy va milliy taomlarni tejashi va ekologik xavfsizlikni yaxshilashi mumkinligini o‘rganadi. Ushbu tadqiqot adabiyotlar, amaliy tadqiqotlar va hozirgi amaliyotlarni tahlil qilish orqali O‘zbekistondagi barqaror pazandachilik turizmining kelajagi haqida tushuncha berishga qaratilgan. O‘zbekistondagi mahalliy va xalqaro oshxonalar o‘zining organik sifatlari va sayyohlarni o‘ziga jalb eta olishi jihatidan bir-biridan farq qiladi.

102-108 0 0
EHTIMOLLAR NAZARIYASINING IQTISODIYOTDA QO‘LLANILISHI
Jaxongir Quljanov, Shaxnoza Samandarova

Ushbu maqolada ehtimollar nazariyasining iqtisodiyotda qo‘llanilishi ko‘rib chiqilgan. Ehtimollar nazariyasi turli iqtisodiy jarayonlarda noaniqliklarni hisobga olish va risklarni baholash uchun muhim vosita hisoblanadi. Maqolada bu nazariyaning risklarni boshqarish, sug‘urta va investitsiya, bozor tahlillari va o‘yinlar nazariyasida qo‘llanilishi haqida batafsil ma’lumotlar berilgan. Ehtimollar nazariyasi yordamida iqtisodiy hodisalarni oldindan baholash va optimal qarorlar qabul qilish imkoniyatlari o‘rganilgan. Ushbu maqola ehtimollar nazariyasini iqtisodiy tahlillar va qarorlar qabul qilishda qo‘llanishining muhimligini ko‘rsatadi.

109-115 0 0
O'ZBEKISTONNING BARQAROR IQTISODIY RIVOJLANISHINI RAG'BATLANTIRISHDA FAN, TEXNOLOGIYA VA INNOVATSIYA (FTI) PARKLARINING ROLI: MUAMMOLAR VA TAVSIYALA
Bunyod Raxmatullayev

O‘zbekiston Fan, texnologiya va innovatsiyalar (FTI) parklarining bo‘shliqlari tahlili e’tibor qaratish va yaxshilash kerak bo‘lgan bir qancha muhim yo‘nalishlarni ochib beradi. Ushbu parklarning hozirgi faoliyati tadqiqot institutlari, sanoat tarmoqlari va hukumat siyosati o‘rtasida samarali hamkorlikka erishishda jiddiy muammolar bilan yuzlashib innovatsiyalar va iqtisodiy o‘sishni rag‘batlantirishdagi aralash natijalarni aks ettiradi.
Asosiy xulosalar shuni ko'rsatadiki, O‘zbekiston FTI parklari biznes-inkubatsiya sohasida muvaffaqiyatga erishgan bo‘lsa-da, ular hali ham muhim texnologik yutuqlarni qo‘llabquvvatlash va iqtisodiyotni diversifikatsiya qilishda kamchiliklarga ega. Asosiy to‘siqlar orasida universitetlar va sanoat tarmoqlari o‘rtasidagi hamkorlikning yetarli darajada mavjud emasligi, venchur kapitaliga kirishning cheklanganligi va tadbirkorlik madaniyatining zaifligi kiradi.
Maqolada muvaffaqiyatli FTI parklari dinamik tadbirkorlik ruhi, tadqiqot institutlarining faol ishtiroki va startaplarni har tomonlama qo‘llab-quvvatlash bilan ajralib turadigan kuchli mintaqaviy ekotizim doirasida rivojlanib borayotgani ta’kidlangan. Bunday qulay shartsharoitlarni yaratish O‘zbekiston uchun muhim hisoblanadi. Strategik takliflar FTI park boshqaruvining imkoniyatlari va ishtirokini kuchaytirish, moliyaviy resurslardan foydalanish imkoniyatlarini kengaytirish va universitetlar va xususiy sektor o‘rtasidagi aloqalarni yaxshilashni o‘z ichiga oladi. Tavsiyalar ilg‘or jahon tajribasiga asoslangan va O‘zbekiston innovatsion tizimida manfaatdor tomonlar duch keladigan o‘ziga xos muammolarni hal qiluvchi tavsiyalarga bo‘lingan.
Ushbu bo‘shliqlarni yo‘naltirilgan siyosat tashabbuslari va salohiyatni oshirish sa’yharakatlari bilan bartaraf etish orqali O‘zbekiston o‘zining FTI parklaridan butun dunyo bo‘ylab boshqa FTI parklarida kuzatilgan muvaffaqiyatli amaliyotlarga mos ravishda texnologik innovatsiyalar va iqtisodiy rivojlanishni qo‘llab-quvvatlash uchun foydalanishi mumkin.

116-133 0 0
BOSHQARUV TURLARI VA KELIB CHIQISH ASOSLARI
Davron Ruzmetov

Maqolada boshqaruv "menejment"ning fan sifatida shakillanishi uning turlari va tamoillari tahlil qilingan.

134-138 0 0
TADBIRKORLIK SUBYEKTIDA STRATEGIK INNOVATSIYALARNI BOSHQARISHNING O‘ZIGA XOS XUSUSIYATLARI
Madinaxon Shakirova

Ushbu maqolada tadbirkorlik subyektida strategik innovatsiyalarni boshqarish nazariy jihatlari, kompaniyaning o‘sishini ta’minlash va raqobatbardoshligini oshirish uchun zarur bo‘lgan innovatsion strategiyalarni ishlab chiqish hamda amalga oshirish bo‘yicha keng qamrovli tushunchalar taqdim etilgan. Shuningdek, strategik innovatsiya tushunchasining bir necha olimlarning qarashlari hamda innovatsiyaning yangi qiymat yaratishga ta’siri darajasi ko‘rib chiqilgan. Shu bilan bir qatorda Oslo qo‘llanmasi doirasida innovatsiyalarni tasniflash sxemasi ham tahlil qilingan

139-147 0 0
INVESTITSIYA PORTFELI MOLIYAVIY RISKLARINI BAHOLASHDA SORTINO KOEFFITSIENTIDAN FOYDALANISH
Shirin Tursunхodjayeva

Ushbu maqolada tadqiqot obyekti qilib Oʻzbekistonda faoliyat yuritayotgan 5 ta real sektor korxonasi, yaʼni “Kvarts” Aj (KVTS), “Qizilqumsement” AJ (QZSM), “Qoʻqon mexanika zavodi” AJ (KUMZ), “Oʻzbekiston metallurgiya kombinati” AJ (UZMK), “Olmaliq kon-metallurgiya kombinati” AJ (AGMK) olingan. Tahlil amalga oshirishda aksiyadorlik jamiyatlari va fond indeksining 2017-yildan to 2024 yillardagi fond bozoridagi faoliyati olingan. Pandemiya davridagi keskin oʻzgarishlar tadqiqot aniqlik darajasini pasaytirmasligi uchun uchun tadqiqot davrini pandemiyadan oldingi, pandemiya davri va pandemiyadan keyingi davrlarga ajratilgan holda oʻrganildi. Investitsiya portfeli moliyaviy risklarini baholashda Sortino koeffitsiyentidan foydalanildi, ushbu koeffitsiyentni qoʻllashning afzalliklari va kamchiliklari tahlil qilindi.

148-153 0 0
OʻZBEKISTONDA SANOAT KORXONALARI IQTISODIYOTINING EKOLOGIK TARKIBIY QISMI SIFATIDAGI OʻRNI
Elshod Umarov

Ushbu maqolada sanoat korxonalari iqtisodiyotining ekologik tarkibiy qismidagi holati ifodalanilgan hamda sanoat korxonalarini atrof-muhitga taʼsiri boʻyicha yondashuvlar koʻrib chiqiladi. Tadqiqot mavzusi boʻyicha eng dolzarb muammolarni aniqlash maqsadida ilmiy tadqiqot davriy nashrlarining tahlili ham amalga oshiriladi. Shuningdek, iqtisodiy va ekologik samaradorlikni baholash usullarining afzalliklari va kamchiliklari tahlil qilingan.

154-162 0 0
INNOVATSION IQTISODIYOT SHAROITIDA AHOLI ISH BILAN BANDLIGINING YANGI SHAKLLARI VA TURLARINI TASHKIL ETISH
Gulandom Umаrоvа

Mazkur maqolada innovatsiyalarni iqtisodiyotda qoʻllashning xorij va oʻzbek olimlari talqinlari tahlil qilingan. Innovatsion iqtisodiyot xususiyatlari, davlatlar milliy iqtisodiyotining innovatsionlik darajasini aniqlash koʻrsatkichlari, innovatsiyalar, iqtisodiy oʻsish va bandlik oʻrtasida yuqori darajadagi izchil bogʻlanish yoritilgan. Axborot kommunikatsion texnologiyalarining rivojlanishi bilan bogʻliq ish bilan bandlikning innovatsion shakllari kengayishi jumladan, Ye-bandlikning rivojlanishi, virtual ish joylari, frilansing kabi bandlik turlari haqida maʼlumotlar berilgan. Anʼanaviy va virtual ish joylarining xususiyatlari aniqlanib, qiyosiy tahlil qilingan.

163-169 0 0
BIZNES VA TADBIRKORLIK OLIY MAKTABINING RAQAMLI MUHITINI TAKOMILLASHTIRISH ISTIQBOLLARI
Nasiba Valiyeva, Baxodir Аlimov

Raqamli universitet sari intilish dunyo bo‘ylab oliy ta’lim muassasalarning strategiyalarida o‘z aksini topmoqda. Biznes va tadbirkorlik oliy maktabining xozirda mavjud elektron-raqamli muxiti tahlil qilinib uning raqamli funksionallikning rivojlangani va raqamli univeritetning to‘rtta elementlari mavjudligini asoslab berildi. Biznes va tadbirkorlik oliy maktabining raqamlashtirish strategiyasining to‘g‘ri amalga oshirish natijasida ta’im muassasasining raqobatbardoshligi va imidj xarakteristikalari ko‘tarilishi ta’kidlanadi.

170-177 0 0
MAMLAKATIMIZ TIJORAT BANKLARI AKTIVLARI SAMARADORLIGINI TAKOMILLASHTIRISH MASALALARI
Musurmon Xolmuradov

Tijorat banklari aktivlar portfellarining sifatini taʼminlash ularning moliyaviy barqarorligi va likvidiligini taʼminlashning zarurligi hozirgi kundagi dolzarb masalalardan biri boʻlib hisoblanadi. Ushbu ilmiy maqolada tijorat banklari aktivlarini samaradorligini oshirish yoʻllari boʻyicha ilmiy taklif va amaliy tavsiyalar ishlab chiqishga harakat qilindi.

178-184 0 0
OʻZBEKISTONDA TURISTIK MAJMUALAR FAOLIYATINI BOSHQARISHNING NAZARIY JIHATLARI
Qaxxorali Xomidov

Ushbu maqolada postindustrial jamiyatga oʻtishdan bugungi kungacha boʻlgan oʻzgarishlar tahlili iqtisodiy tizimlarning sanoatlashgan iqtisodiyot, xizmatlar iqtisodiyoti hamda oʻzgarishlar iqtisodiyotiga oʻtib borayotgani, postindustrial jamiyat iqtisodiyotining rivojlanish bosqichlari, N.Leyperning turizm tizimi modeli tarkibi va “Turistik majmua” tushunchasiga konseptual yondashuvlarning mazmuni hamda faoliyatini boshqarishning nazariy-uslubiy jihatlari tahlil qilingan.

185-191 0 0
RAQAMLI MOLIYAVIY AKTIVLAR SOHASINI XALQARO TARTIBGA SOLISHNING XUSUSIYATLARI
Shamshinur Yakubova

Maqola zamonaviy huquq va iqtisodiyotning eng dolzarb va jadal rivojlanayotgan yo‘nalishlaridan biri bo‘lgan raqamli aktivlar va kriptovalyutalar bozorini huquqiy tartibga solishni o‘rganishga bag‘ishlangan. Ish turli mamlakatlarda raqamli aktivlarni tartibga solishning asosiy yondashuvlarini o'rganadi, mavjud huquqiy normalarning afzalliklari va kamchiliklarini tahlil qiladi va ularni takomillashtirish bo'yicha takliflar beradi. Tahlillar asosida raqamli aktivlar va kriptovalyutalar bozorining barqaror rivojlanishini ta’minlash, potentsial risklarni minimallashtirish mumkin bo‘lgan samarali huquqiy bazani shakllantirish bo‘yicha tavsiyalar taklif etiladi

192-201 0 0
AGROTURIZMNING MOHIYATI VA UNGA BAGʻISHLANGAN ILMIY QARASHLAR EVOLYUTSIYASI
Farangiz Yoriyeva

Ushbu maqola bugungi kunda dunyoda dolzarb masalalardan biri boʻlgan agroturizm sohasini tashkil etish, rivojlantirish masalalariga bagʻishlangan. Mazkur tadqiqotning asosiy predmeti agroturizmning rivojlantirishga qaratilgan. Shu bois, ushbu maqolada iqtisodchi olimlarning agroturizmni tashkil etish va uning mamlakat iqtisodiyotidagi oʻrni, uni rivojlantirishga toʻsqinlik qiluvchi omillar koʻrib chiqilgan.

202-208 0 0
BIRGALIKDA SUGʻURTА QILISH ОPЕRАSIYАLАRI BО’YIСHА DАRОMАDLАR HISОBINI TАKОMILLАSHTIRISH
Sanjar Аbdusаidоv

Mаqоlаdа birgalikda sugʻurtа qilish оpеrаsiyаlаrining bugungi muаmmоlаri, ulаr bо’yiсhа stаtistik kо’rsаtkiсhlаr hаmdа ulаr dаrоmаdlаri hisоbini tаkоmillаshtirish bо’yiсhа mulоhаzаlаr bаyоn qilingаn.

209-214 0 0
“ЯШИЛ ИҚТИСОДИЁТ”ДА ESG РЕЙТИНГИДАН ФОЙДАЛАНИШ МАСАЛАЛАРИ
Севарахон Абдуллаева

Мақолада миллий иқтисодиётнинг рақобатбардошлигини ошириш, ресурс тежамкор ва экологик хавфсиз жамиятни барпо этиш ҳамда ижтимоий тенгликни таъминлаш каби ҳозирда долзарб бўлган масалаларининг ечими ҳисобланган “яшил иқтисодиёт” концепцияси ҳамда ESG рейтингининг хўжалик фаолиятига инвестициялар оқимини жадаллаштиришдаги ўрни ёритилган.

215-221 0 0
ЎЗБЕКИСТОНДА ТУРИЗМ БИЗНЕСИНИ ҚИШЛОҚЛАРГА ОЛИБ КИРИШ ВА БОШҚАРИШ: ИСТИҚБОЛ ВА МУАММОЛАР
Дониёр Абдуразаков

 Ушбу мақолада қишлоқ туризмини ривожлантириш ва унга таъсир этувчи омиллар юзасида олиб борилган тадқиқот натижалари таҳлил этилган. Шу билан бирга, бир қанча олимлар томонидан билдирилган фикрлар ўрганиб чиқилиб, маҳаллада туризмни ривожлантириш стратегиясини яратиш имкониятлари тадқиқ қилинган. Тадқиқот натижасида Ўзбекистондаги қишлоқ туризмининг холати, уннинг ривожига аҳолининг ва жойлардаги қуйи поғона раҳбарларининг муносабати тадқиқ қилиниб, 5та асосий омил ажратиб олинган. Бу омилларни аниқлаш қишлоқларда туризм бизнесини бошқариш ҳамда туризм хизматларни спектрини кенгайтириш учун зарур шарт-шароитни тушиниш имконини беради. Ҳоким ёрдамчиси томонидан туризм бизнесини маҳаллада тадбиркорликнинг муҳим йўналиши сифатида қўллабқувватлашда эътиборга олиниши лозим бўлган муҳим хусусиятлар тавсифлаб берилган.

222-227 0 0
ВОПРОСЫ ИСПОЛЬЗОВАНИЯ IT-РЕШЕНИЙ И ИХ РОЛЬ В АВОМАТИЗАЦИИ ПРОЦЕССОВ В БУХГАЛТЕРСКОЙ И АУДИТОРСКОЙ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ В УСЛОВИЯХ ЦИФРОВОЙ ТРАНФОРМАЦИИ
Nigora Adizova, Alisher Bakhadirov

В данной статье изучено влияние интеграции IT-решений для автоматизации бухгалтерского учета и будущее бухгалтерской и аудиторской профессии в условиях цифровой трансформации.

ЁНҒОҚ ЕТИШТИРИШ ВА СОТИШ ҚИЙМАТ ЗАНЖИРИДА ИШТИРОКЧИЛАРНИНГ ДАРОМАДЛАРИ УЛУШИНИ ИҚТИСОДИЙ БАҲОЛАШ
Фарҳод Ахроров, Искандар Юнусов, Умида Сангирова, Ҳумоюн Авезов

Ушбу тадқиқот Самарқанд вилоятида ёнғоқ етиштириш ва сотиш қиймат занжирида иштирок этувчиларнинг даромадлари улушини иқтисодий баҳолашга қаратилган. Бирламчи ва иккиламчи маълумотларга асосланган таҳлиллар орқали ёнғоқчилик саноатининг кучли ва заиф томонлари, имкониятлари ва таҳдидлари аниқланган. Ушбу таҳлиллар асосида қиймат занжирида қўшилган қиймат жараёнларини такомиллаштиришга оид таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқилган. Тадқиқот натижалари ёнғоқ етиштириш, қайта ишлаш ва экспортнинг иқтисодий таъсирини ёритиб, қиймат занжирини такомиллаштириш ва ҳудуднинг глобал бозорларида рақобатбардошлигини ошириш бўйича амалий тавсиялар беради.

236-248 0 0
ЎЗБЕКИСТОНДА МОЛ-МУЛКНИ СОЛИҚҚА ТОРТИШ МАСАЛАЛАРИ
Жаъфар Бабахонов

Мазкур мақолада мол-мулк солиқ тизими, унинг объекти ва базасининг назарий-методологик жиҳатлари ўрганилган бўлиб, ривожланган мамлакатлар ва мамлакатимизда мол-мулк солиғининг муҳим жиҳатлари ва ўзига хос хусусиятлари ёритиб берилган. Шунингдек, мамлакатимизда мол-мулк солиғининг ундирувчанлигини ошириш ҳамда мол-мулк солиғи объекти, базаси ва мол-мулк солиғи механизмининг оптималлаштириш йўналишлари келтириб ўтилган.

249-255 0
FOYDANI REJALASHTIRISH VA UNGA TA'SIR ETADIGAN OMILLAR
Azizaxon G‘afurova

Ushbu maqolada foyda tushunchasi, uning qanday shakllanishi va unga ta'sir etuvchi omillar ko'rib chiqilgan. Foydaga ko'plab omillar ta'sir qiladi va ular ikki guruhga bo'lingan: tashqi va ichki omillar. Bank foydasi bankning kredit, depozit, hisob-kitob va boshqa turdagi bank faoliyatini amalga oshirishi asosida shakllanadi. An'anaga ko'ra, eng katta ulush marjaga to'g'ri keladi, ya'ni depozit va kredit foizlari o'rtasidagi farq. Ilmiy ishda 2023 yil davomida butun bank tizimidagi amaliy ma’lumotlar ham o‘rganilib, tahlil qilingan. Ushbu ma'lumotlarga asoslanib, daromadlar va xarajatlar moddasining eng katta ulushi aniqlandi. Bundan tashqari, siz foizlar va foizsiz daromadlarning o'sishi va kamayishi dinamikasini kuzatishingiz mumkin.

ҒАЛЛАЧИЛИК ҚУЙИ ТАРМОҒИНИНГ САМАРАДОРЛИГИГА ТАЪСИР КЎРСАТУВЧИ ОМИЛЛАР ТИЗИМИ
Шовкат Ильмуратов

Мазкур мақолада ғаллачиликк қуйи тармоғининг самадорлиги масалаларини тадқиқ қилиш асосида унга таъсир кўрсатувчи омиллар туркумланган, уларнинг ғаллачилик кластерларини ташкил этишга таъсири баҳоланган, кластер тизимида ишлаб чиқариш, қайта ишлаш ва сотиш жараёнлари босқичларининг алгоритми шакллантирилган. Шунингдек, ғаллачилик кластерлари фаолиятининг самарадорлигини ошириш бўйича таклифлар берилган

262-271 0 0
Barcha nashrlarni ko'rish