TEMIR YO'LLARDA YUK AYLANMASI HAJMINING OSHISHINING EKSPORTGA TA'SIRI

Mualliflar

DOI:

https://doi.org/10.60078/2992-877X-2024-vol2-iss3-pp157-166

Annotasiya

Maqsad: Ushbu tadqiqot eksport hajmi (Y) va temir yo'llarda yuk aylanmasi (X) o'rtasidagi murakkab bog'liqlikni juft chiziqli regressiya modeli orqali o'rganishga qaratilgan. Maqsad temir yo'l yuk aylanmasining mamlakat eksport hajmiga miqdoriy ta'sirini aniqlash va siyosatchilar va transport va savdo sohalaridagi manfaatdor tomonlar uchun tushunchalarni taqdim etishdir. Dizayn/metodologiya/yondashuv: 2000 yildan 2022 yilgacha bo'lgan tarixiy ma'lumotlardan foydalangan holda miqdoriy tadqiqot loyihasi qo'llaniladi. Tanlangan metodologiya eng kichik kvadratlar usuli yordamida juft chiziqli regressiya modelini baholashni o'z ichiga oladi. Statistik ahamiyatlilik determinatsiya koeffitsienti, Fisherning F testi va heteroskedastiklikni tekshirish orqali tekshiriladi. Elastiklik tahlili, darajali korrelyatsiya va qoldiqlarni grafik baholash munosabatlarni har tomonlama tushunish imkonini beradi. Natijalar: Tadqiqot eksport hajmi va temir yo'l yuk aylanmasi o'rtasida kuchli va statistik jihatdan muhim ijobiy korrelyatsiyani (r = 0,92) aniqladi. Bir nechta testlar orqali tasdiqlangan regressiya modeli eksport hajmidagi o'zgaruvchanlikning 84,72% ni tushuntiradi. Iqtisodiy talqin shuni ko'rsatadiki, temir yo'l yuk aylanmasining bir birlik o'sishi eksport hajmining o'rtacha 1627720,728 donaga sezilarli o'sishiga olib keladi. Heteroskedastikaning yo'qligi modelning mustahkamligini kuchaytiradi.

Kalit so‘zlar:

eksport yuk aylanmasi iqtisodiy ta'sir elastiklik heteroskedastiklik

Bibliografik manbalar

Banister, D., & Berechman, Y. (2001). Transport Investment and Economic Development. Routledge.

Behrens, K., & Pels, E. (2012). Intermodal Competition in the London-Paris Passenger Market: High-Speed Rail and Air Transport. Journal of Urban Economics, 69(2), 215-227.

Hummels, D. (2007). Transportation Costs and International Trade in the Second Era of Globalization. Journal of Economic Perspectives, 21(3), 131-154.

Limao, N., & Venables, A.J. (2001). Infrastructure, Geographical Disadvantage, Transport Costs, and Trade. World Bank Economic Review, 15(3), 451-479.

Rodrigue, J.P., Comtois, C., & Slack, B. (2016). The Geography of Transport Systems. Routledge.

Statistics Agency Under The President Of The Republic Of Uzbekistan. https://stat.uz/en/

Vokhidova, M.K., Abdullaeva, A.R. (2024). Directions of Trade Relations of Uzbekistan with the Countries of Central Asia. In: Sergi, B.S., Popkova, E.G., Ostrovskaya, A.A., Chursin, A.A., Ragulina, Y.V. (eds) Ecological Footprint of the Modern Economy and the Ways to Reduce It. Advances in Science, Technology & Innovation. Springer, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-031-49711-7_76

Zhang, L., Li, W., Zhou, K., & Chai, J. (2018). The Economic Impacts of High-Speed Rail on Industry Agglomeration and Facilitation of Economic Growth in China. Transport Policy, 63, 1-10.

Yuklashlar

Nashr qilingan

Qanday qilib iqtibos keltirish kerak

Voxidova, M. (2024). TEMIR YO’LLARDA YUK AYLANMASI HAJMINING OSHISHINING EKSPORTGA TA’SIRI. Iqtisodiy Taraqqiyot Va Tahlil, 2(3), 157–166. https://doi.org/10.60078/2992-877X-2024-vol2-iss3-pp157-166